1. Mùa mưa – thời điểm “thử thách” với cây rau
Mùa mưa đến mang theo nguồn nước dồi dào, nhưng cũng là giai đoạn nhạy cảm nhất đối với cây rau màu. Độ ẩm cao, ánh sáng giảm, mưa kéo dài khiến cây dễ bị ngộp rễ, vàng lá, thối gốc và tạo điều kiện cho nấm bệnh, vi khuẩn, sâu hại phát sinh mạnh.
Nếu không chủ động các biện pháp chăm sóc và phòng bệnh, thiệt hại có thể xảy ra nhanh chóng chỉ sau vài cơn mưa lớn. Vì vậy, việc hiểu rõ những rủi ro đặc trưng của mùa mưa và áp dụng biện pháp kỹ thuật phù hợp là yếu tố then chốt giúp bà con giữ vững năng suất rau màu.
2. Những mối nguy tiềm ẩn trong mùa mưa
2.1. Úng nước – “sát thủ thầm lặng” dưới mặt đất
Đối với rau màu, rễ là nơi hấp thu dinh dưỡng và oxy. Khi mưa liên tục, đất bị úng, rễ thiếu không khí dẫn đến thối rễ, chết rạp, cây còi cọc, năng suất giảm mạnh.
👉 Giải pháp:
Làm luống cao, có rãnh thoát nước rộng và sâu.
Sau mỗi trận mưa lớn, xới nhẹ đất quanh gốc giúp thông khí, hạn chế úng.
Kết hợp phun NOVIPHOS 600 – sản phẩm chứa 32% P₂O₅ và 5% K₂O, giúp kích thích hình thành rễ mới, tăng khả năng phục hồi sau úng, đồng thời kích kháng tự nhiên, giúp cây nhanh chóng lấy lại sức.
NOVIPHOS 600 không chỉ giúp cây khỏe mà còn tăng cường thành tế bào, ngăn vi khuẩn và nấm xâm nhập. Đây là lựa chọn lý tưởng để phòng ngừa thối rễ, chết rạp cây con trong giai đoạn mưa kéo dài.
2.2. Nấm bệnh phát sinh mạnh trong điều kiện ẩm
Khi ẩm độ không khí vượt 85%, nhiều loại nấm bệnh như Pythium, Phytophthora, Fusarium, Alternaria phát triển cực nhanh. Chúng gây ra các bệnh phổ biến như cháy lá, đốm vòng, héo rũ, thối nhũn, lem lá…
👉 Biện pháp phòng trị:
Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy tàn dư cây bệnh.
Luân canh cây trồng để cắt mầm bệnh tồn lưu trong đất.
Phun phòng bằng các sản phẩm có cơ chế kích kháng và lưu dẫn mạnh, giúp tiêu diệt nấm bệnh ngay khi chưa xâm nhập vào mô cây.
Bà con có thể sử dụng NOVISTAR 360WP – sản phẩm chứa 3 hoạt chất tiên tiến (Azoxystrobin, Difenoconazole, Dimethomorph). Với cơ chế lưu dẫn hai chiều, NOVISTAR 360WP giúp tiêu diệt nấm bệnh trước khi chúng xâm nhập, đặc biệt hiệu quả trên bệnh thối rễ, cháy lá, chết nhanh, lem lá trên rau cải, ớt, cà chua, dưa leo.
Khi thời tiết ẩm liên tục, bà con nên phun phòng định kỳ 7–10 ngày/lần, kết hợp cùng NOVIPHOS 600 để cây vừa khỏe từ bên trong, vừa sạch bệnh bên ngoài – hiệu quả kép cho mùa mưa.
2.3. Sâu bệnh sau mưa – “tấn công kép” từ lá non
Sau mưa, khí hậu ẩm nóng là điều kiện thuận lợi để sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, bọ trĩ, ruồi đục lá phát triển mạnh. Chúng ăn phá lá non, làm giảm quang hợp, khiến cây chậm lớn, giảm năng suất và khó đạt tiêu chuẩn thương phẩm.
👉 Giải pháp:
Kiểm tra vườn thường xuyên, phát hiện sớm ổ trứng và sâu non tuổi nhỏ (tuổi 1–2) để xử lý kịp thời.
Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học an toàn, ít độc, ít ảnh hưởng đến thiên địch.
Một lựa chọn hiệu quả là PROMECTIN 100WG – thuốc trừ sâu sinh học chứa hoạt chất Emamectin benzoate. Sản phẩm này đặc trị sâu tơ, sâu xanh, sâu cuốn lá, bọ trĩ, kể cả những dòng sâu đã kháng thuốc.
Với cơ chế tiếp xúc và vị độc mạnh, PROMECTIN 100WG giúp diệt nhanh sâu non, đồng thời an toàn cho rau ăn lá và người sử dụng, rất phù hợp trong sản xuất rau an toàn, VietGAP.
Để nâng cao hiệu quả trong mùa mưa, bà con nên pha thêm Visilon 0.01% – chất bám dính chống rửa trôi, giúp thuốc lưu lại lâu hơn trên lá, dù gặp mưa sau khi phun.
2.4. Mưa nhiều – thuốc dễ bị rửa trôi, dinh dưỡng bị thất thoát
Một vấn đề lớn trong mùa mưa là thuốc và phân bón bị rửa trôi, khiến cây thiếu dinh dưỡng, yếu sức, làm giảm hiệu quả phòng trị sâu bệnh.
👉 Giải pháp:
Bổ sung phân bón lá dạng dễ hấp thu sau mưa để giúp cây hồi phục nhanh.
Khi phun thuốc, chọn thời điểm trời ráo, pha thêm chất bám dính để thuốc bám chặt vào bề mặt lá.
Với những loại sâu, bọ trĩ hoạt động mạnh trên mặt lá và đọt non, bà con có thể kết hợp PERNOVI 50EC – thuốc trừ sâu gốc cúc tổng hợp có tác dụng tiếp xúc, vị độc và diệt cả trứng sâu.
Hoạt chất Permethrin 50% trong PERNOVI 50EC tác động trực tiếp lên hệ thần kinh côn trùng, làm chúng tê liệt và chết nhanh, đồng thời hiệu quả trên nhiều đối tượng như sâu cuốn lá, bọ trĩ, ruồi đục quả, sâu xanh da láng…
Khi phun kết hợp cùng Visilon, thuốc không bị rửa trôi dù gặp mưa sau 30 phút, giúp bà con tiết kiệm công phun và chi phí.
3. Kỹ thuật canh tác giúp giảm rủi ro mùa mưa
3.1. Cải tạo và chuẩn bị đất
Chọn đất tơi xốp, thoát nước nhanh, lên luống cao, mặt luống rộng 1–1,2m, rãnh sâu 30cm trở lên.
Bón lót phân chuồng hoai mục kết hợp vôi bột để khử chua, diệt mầm bệnh và cải tạo đất.
Hạn chế trồng liên tục cùng một loại rau trên cùng nền đất để tránh tích tụ mầm bệnh.
3.2. Bón phân cân đối, tăng sức đề kháng
Giảm lượng đạm (N) trong mùa mưa để tránh cây mềm yếu, dễ nhiễm bệnh.
Tăng cường lân (P) và kali (K) giúp rễ khỏe, lá dày và tăng sức chống chịu.
Định kỳ phun NOVIPHOS 600 để cây hấp thu lân dễ tiêu, đồng thời kích kháng tự nhiên, giúp chống chịu tốt với điều kiện bất lợi.
3.3. Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Phun phòng nấm bệnh định kỳ, nhất là sau những đợt mưa kéo dài.
Kết hợp NOVISTAR 360WP trong các lần phun phòng để diệt mầm nấm trong đất và lá.
Giữ vườn luôn sạch cỏ, thông thoáng, giảm ẩm độ, tạo môi trường bất lợi cho nấm bệnh phát triển.
4. Một số lưu ý quan trọng khi chăm sóc rau mùa mưa
Không phun thuốc khi trời sắp mưa, nếu mưa bất ngờ, cần phun lại sau 1 ngày nắng ráo.
Dọn sạch lá già, cây bệnh, cỏ dại để hạn chế nơi trú ngụ của sâu hại.
Theo dõi dự báo thời tiết để chủ động thời điểm phun và bón hợp lý.
Với các loại rau ngắn ngày, ưu tiên sản phẩm an toàn, ít độc, không lưu tồn để đảm bảo an toàn thực phẩm.
5. Kết luận
Chăm sóc rau màu mùa mưa không chỉ là việc “chạy theo” thời tiết, mà là chủ động ứng phó và xây dựng hệ thống cây trồng khỏe mạnh từ gốc đến ngọn. Khi kết hợp đúng kỹ thuật canh tác, thoát nước hợp lý và sử dụng các giải pháp bảo vệ thực vật hiện đại, bà con hoàn toàn có thể yên tâm vượt qua mùa mưa với năng suất ổn định.
